Geschreven door: Wil Vennix
Laten we beginnen met het goede nieuws: mensen met alleen of vooral spaargeld worden ontzien. Het zogeheten Kerstarrest – waarin de Hoge Raad heeft bepaald dat het box 3-systeem met name voor spaarders zodanig in strijd met Europees recht was dat de wet per direct aangepast moest worden – was ook vooral op deze groep gericht. Dé oplossing hiervoor is een systeem waarbij de belasting niet meer wordt berekend op basis van een forfaitair ofwel fictief rendement, maar over het werkelijke rendement. Helaas kan dat stelsel pas vanaf 2026 worden ingevoerd omdat de Belastingdienst het niet eerder voor elkaar krijgt.
De overbruggingsregeling
Voor de jaren 2023, 2024 en 2025 komt er daarom een overbruggingsregeling. Daarbij blijft men werken met fictieve rendementen over het vermogen op 1 januari (de peildatum): banktegoeden zijn met een rendement van 0,01% feitelijk vrijgesteld maar alle overige bezittingen worden geacht maar liefst 5,69% op te leveren. Schulden leiden tot een aftrek tegen 2,46%. Het saldo wordt verminderd met de vrijstelling van € 57.000 per persoon en daarna belast tegen 32% in 2023, 33% in 2024 en 34% in 2025. Effectief betaal je in 2023 over overige bezittingen dus 1,82% en bespaart een schuld je 0,78%.
Aandachtspunten
Knelpunt in dit systeem is dat alles wat geen ‘banktegoed’ is, in de dure categorie valt. Dus ook laagrentende of renteloze leningen. Wie geld heeft uitgeleend tegen 1,8% kan de rente volledig naar de fiscus brengen (de inflatie laten we dan nog buiten beschouwing). Bij andere bezittingen met lage rendementen geldt hetzelfde. Dit probleem speelde onder de oude box 3-wetgeving ook al, maar daar gold het hoge rendement pas vanaf € 1 miljoen en voortaan is dat vanaf de eerste euro boven de vrijstelling.
En let ook op bij leningen tussen familieleden. Voorheen was de bezitting bij de één gelijk aan de schuld bij de ander. Vanaf 2023 wordt de vordering zwaar belast en levert de schuld een beperkte aftrek op. Stel dat ouders 5 ton op de bank hebben staan. Als ze die aan hun kind lenen voor de aankoop van een woning, betalen ze in box 3 over die vordering jaarlijks ruim € 9.000 box 3-heffing. Als ze geen lening verstrekken maar borg staan bij de bank, betalen ze nul.
De meeste pijn zal waarschijnlijk vallen bij degenen die in privé in vastgoed beleggen. Wie bijvoorbeeld € 1 miljoen aan panden heeft met daarop een financiering van 8 ton, betaalde tot en met 2022 een paar honderd euro box 3-heffing. Vanaf 2023 loopt dat al snel op tot boven de € 10.000. Deze groep – die in Den Haag op weinig sympathie mag rekenen – wordt bovendien geconfronteerd met diverse andere verslechteringen: het lenen van de eigen BV wordt eind 2023 beperkt tot maximaal 7 ton, de overdrachtsbelasting voor beleggers gaat van 8% naar 10,4% en de leegwaarderatio (die bepaalt hoe verhuurde woningen moeten worden gewaardeerd) wordt versoberd. Deze maatregelen zullen het negatieve effect voor vastgoedbeleggers nog flink versterken.
Breng je positie in kaart!
Mensen met bezittingen in box 3, anders dan banktegoeden, doen er dus goed aan om hun positie snel in kaart te brengen. Wat zijn de gevolgen van de voorstellen en hoe kunnen we daar mogelijk op inspelen? Bedenk hierbij dat er een maatregel is om ‘peildatumarbitrage’ tegen te gaan. Het werkt dus niet om eind december overige bezittingen om te zetten banktegoeden en dat kort na Nieuwjaar weer terug te draaien. Dit werkt pas als je dit voor langer dan drie maanden doet. Hetzelfde geldt voor schuiven met schulden. Niettemin kan het wenselijk zijn om het vermogen anders te structureren, om althans de allerscherpste kantjes van de nieuwe box 3 af te slijpen en te voorkomen dat de koelbox zelfs een vrieskist wordt.
Het Belastingplan 2023 bevat nog veel meer maatregelen. Deze hebben we op een rijtje gezet. Volg ons ook op LinkedIn om op de hoogte te blijven van de laatste updates.