Tilburgs wind- en zonnepark
Sinds het voorjaar van 2020 leveren vier windmolens van het Tilburgse burgerwindpark groene stroom. Dat park – gesitueerd op een deel van het perceel van afvalverwerker Attero – is voor de helft gefinancierd door particulieren, de andere helft is in het bezit van Energiefonds Brabant, onderdeel van de BOM. Op de nabijgelegen stortlocatie voor niet-recyclebare afvalstromen realiseert Attero zelf momenteel zo’n 25.000 zonnepanelen, waarbij het bedrijf slim met kansen omspringt. “Spinderwind heeft een kabel met een netaansluiting voor levering aan het energienet in gebruik, en er is maar één aansluiting per WOZ-object mogelijk. Attero gaat diezelfde kabel in de toekomst ook gebruiken. Zo kunnen wij bijdragen aan de ambitie van Tilburg om meer hernieuwbare energie op te wekken”, zo laat het bedrijf weten.
De minerale stortlocatie geeft op deze manier ook een bestemming aan een stuk grond waarop niet-verbrandbaar en niet-gevaarlijk afval ligt. De ruimte zou anders lange tijd onbenut blijven, en zo hoeft er geen agrarisch land voor stroomopwekking te worden gebruikt. De samenwerking op het gebied van energieopslag bleek een extra mooie kans. Attero: “Met deze gezamenlijke investering kunnen we nog meer waarde creëren. Op economisch gebied, en wat betreft de oplossing voor de huidige netcongestie. Want op de momenten dat er zon én wind is en we onze opgewekte stroom niet kwijt kunnen, parkeren we het overschot. Vervolgens leveren we het op de juiste momenten aan.”
Netcongestie
Met een windpark, gaswinning uit stortmateriaal, energiewinning op basis van slib uit de waterzuiveringsprocessen en het te realiseren zonnepanelenpark, mag het terrein aan de Tilburgse Vloeiveldweg inmiddels met recht een ‘energiehub’ heten. Alleen al het windpark levert genoeg duurzame elektriciteit om zo’n 7.000 huishoudens van stroom te voorzien. Voor het zonnepark zullen soortgelijke aantallen gelden. Daar komt naar verwachting maart volgend jaar dus de batterij bij. Spinderwind-directeur Jan-Willem Revet: “Stel je allemaal AA-celletjes voor. In een apparaat stop je er een paar naast elkaar. In ons geval gaat het om vier zeecontainers vol.”
De batterij is momenteel nog onderwerp van vergunning, maar de vooruitzichten zijn positief. De samenwerking rondom de accu is een kans die zich niet vaak voordoet, zo geven alle partijen aan. “Bij de meeste batterijproposities die nu op de markt komen, wordt wind- óf zonne-energie gebruikt. De zon schijnt wanneer ‘ie schijnt, en wind waait wanneer ‘ie waait. Het is met één asset dus vrijwel onmogelijk om de batterij winstgevend te gebruiken zonder stroom van het net te moeten halen”, zo legt David uit. “Omdat zon en wind elkaar in ons geval aanvullen, biedt de batterij flexibiliteit en daarmee de mogelijkheid om extra waarde uit de bestaande assets te halen”, gaat hij verder. “Daarbij ligt de kabel er al. En waar vooral stroom uit het net trékken veel geld kost, zijn de kosten voor energie léveren momenteel beperkt. Dat alles maakt deze constructie heel erg kostenreducerend en een interessante investering voor alle drie de partijen.”
Bijzonder gunstige omstandigheden
Al zijn de omstandigheden op het perceel in Tilburg-Noord uitzonderlijk gunstig, toch heeft de nieuwe propositie niet zozeer met geluk van doen, vinden de heren. Eerder een van kansen signaleren en snel handelen, zo stellen ze eensgezind. Hoe groot het succes van de samenwerking uiteindelijk gaat zijn? David: “Dat is toch vooral een kwestie van euro’s. Een belangrijke stelregel in de energietransitie is ‘baat het niet, dan gaat het niet’. Je kunt immers geen investeringen doen als er economisch geen logica in zit. Marktpartijen niet, maar ook coöperanten niet. Voor particulieren is het vaak spaargeld dat wordt ingelegd.”
Die uitspraken onderschrijft senior belastingadviseur Sven Verbruggen van De Beer Accountants & Belastingadviseurs. Het kantoor is al jaren accountant van Spinderwind, maar de adviseur is vooralsnog vooral op persoonlijke titel als vrijwilliger bij het batterijproject betrokken. “Je wil vooral een economisch efficiënte productie. Er zijn om die reden allerlei berekeningen uitgevoerd met verschillende batterijsystemen en -capaciteiten, om financieel gezien de meest logische stap te bepalen. Er zit bij ons dus ook gezond ongeduld om door te gaan, want over twee jaar kan de markt heel anders zijn. Dat hebben we met de oorlog in Oekraïne, de inflatie en de stijging van de energieprijzen maar weer gezien.”
Samenwerking tussen particulieren en marktpartijen
Binnen de nieuwe BV zullen de BOM, Spinderwind en Attero de batterij waarschijnlijk in gelijke delen financieren. “Wij gaan nu – naar analogie van het proces rondom het windpark – weer een participatieprogramma uitrollen. Het moest dus voor iedereen, voor zowel de commerciële partijen als onze coöperanten, een gezonde businesscase zijn.”, stelt Jan-Willem. “Je ziet zo inderdaad maar weer dat particulieren en marktpartijen prima kunnen samenwerken. Ook burgers spelen niet graag voor Sinterklaas. Hoe ideëel ze soms ook zijn, ze willen daarnaast gewoon een net rendement.”
Zolang de volledig groen gevoede batterij nog niet gerealiseerd is, blijft het speculeren over de precieze impact ervan. Wat we wel al weten? Volgens Attero neemt de concurrentiepositie van de regio erdoor toe, aangezien ze problemen oplost die gascentrales, import of anderszins anders hadden moeten verhelpen. “De batterij creëert daarnaast werkgelegenheid, omdat ze onderhouden moet worden. Daarmee ontstaan meteen kansen voor een nieuwe industrie in Brabant”, vult Jan-Willem aan. “En op educatief vlak scheppen we mogelijkheden; technische opleidingen kunnen bijvoorbeeld langskomen om te kijken wat er bij ons gebeurt en hoe de batterij precies werkt.” De batterij biedt ook aardig wat kansen om andere aspecten van de energiehub te ontwikkelen, verwacht Attero. “Denk onder meer aan laadstations voor elektrische vrachtwagens.” Dan David tot besluit: “Maar de bottom line is toch wel dat de batterij an sich niet alleen een financieel doel heeft. Ze borgt ook de economische toekomst van wind en zon.”