Sinds 2022 hebben de Nederlandse kantoren van Kreston Global – het internationale netwerk waarbij ook De Beer is aangesloten – en Nyenrode Business Universiteit een strategische samenwerking. Heel concreet betreft het de sponsoring van de eerste ‘leerstoel MKB Accountancy’ in Nederland; een positie die prof. dr. Niels van Nieuw Amerongen RA bekleedt. In de onderstaande bijdrage schrijft hij over de achtergrond ervan en de manier waarop het samenwerkingsverband rond de leerstoel concrete vorm en inhoud kreeg.
Het is van oudsher het geval: de grote accountantskantoren hebben een aanzienlijke invloed op de vakopleidingen in die richting. Ze brengen immers kennis vanuit hun internationale netwerken in, en leveren hun eigen partners als parttime hoogleraren aan. Kleinere mkb-kantoren hebben een geheel eigen dynamiek binnen hun werkveld, en doorgaans ook minder middelen om te investeren als het om de ontwikkeling van vakinhoudelijke kennis en kennisinfrastructuren gaat. En mkb-accountancy is ook binnen de wetenschap altijd een ondergeschoven kindje geweest. Deze ingestelde leerstoel specifiek voor het mkb vult dan ook een leemte; ook mkb-accountants krijgen meer beeld en geluid in de opleidingswereld.
De accountantsopleiding in Nederland is bij wet een universitaire theorieopleiding. Studenten in deze richting volgen in het kader van duaal leren daarnaast een praktijkopleiding aan de hand van een eigen portfolio dat binnen de specifieke werkomgeving past. Met zo’n 2.700 studenten heeft Nyenrode de grootste accountantsopleiding van ons land. Het eigen praktijkstagebureau en de vele docenten die ook in het veld werkzaam zijn, maken het instituut binnen universiteitsland daarnaast ook dé partij voor praktijkgericht onderwijs. Met de sponsoring aan het adres van Nyenrode zitten de bij Kreston Netherlands aangesloten accountants- en advieskantoren dus het dichtst bij het vuur om actuele kennis op het gebied van mkb-accountancy te verwerven. Ook heeft Kreston via de leerstoel in tijden van krapte op de arbeidsmarkt bredere toegang tot de kweekvijver van aankomende accountants.
Veranderingen in het accountancyvak
Even terug naar het begin. Zowel in Nederland als in internationaal verband is het speelveld van accountantskantoren de laatste jaren namelijk aan het veranderen. Er is sprake van fusies en autonome groei, maar kantoren ontwikkelen ook steeds meer schaalgrootte door zich bij internationale netwerken aan te sluiten. Zo is er het in 1971 opgerichte internationale netwerk Kreston Global, dat in 1981 ook in Nederland voet aan de grond kreeg. De Beer sloot zich er in 2024 bij aan, na al diverse jaren bij een deel van de activiteiten van Kreston Netherlands meegedraaid te hebben.
Wat de kracht is van dit netwerk? Het verenigt de voordelen van ‘groot’ en ‘lokaal zelfstandig blijven’. In dat netwerk zijn inmiddels allerhande dwarsverbanden ontstaan, waarbij de Kreston-kantoren elkaar vinden en versterken. Denk hierbij aan kennisdeling op het gebied van regelgeving (vakinhoudelijk en het inrichten van een kwaliteitssysteem om het niveau van de dienstverlening te borgen). Ook worden trainingen voor een belangrijk deel gezamenlijk ingekocht.
Nieuwe onderzoeken en inzichten
De leerstoel bij Nyenrode die Kreston Netherlands financiert, helpt de dienstverleners op de aangesloten kantoren om nog beter te worden in wat ze doen. Tegelijkertijd ondersteunt de positie ook bij het verwerven van nieuwe inzichten voor de beroepsgroep als geheel. Neem het traditionele uitgangspunt voor het functioneren van accountants; dat zij allereerst een openbare functie ten behoeve van de maatschappij hebben, en daarvan afgeleid een functie ten dienste van de opdrachtgever. De onafhankelijkheid van de accountant is dan ook – en niet ten onrechte – altijd sterk benadrukt. Het leidde tevens tot het soms overtrokken beeld van de accountant die tegenover de opdrachtgever staat. En dat de eerstgenoemde het best gepaste afstand ten opzichte van de opdrachtgever in acht neemt.
Uit recenter onderzoek komen echter nieuwe inzichten naar voren. De opvatting dat een controleopdracht geen eenrichtingsverkeer is waarbij de accountant controle-informatie verzamelt, bijvoorbeeld. Dat het juist om een samenwerking tussen accountant en opdrachtgever gaat. En dat, naarmate de coöperatie van die twee partijen soepeler verloopt en de relatie tussen accountant en opdrachtgever transparanter en dichterbij is, zelfs een hogere kwaliteit van dienstverlening gerealiseerd kan worden. Dit geldt overigens ook voor andersoortige opdrachten. De kern? De opdrachtgever en de accountant zijn van toegevoegde waarde voor elkaar. De precieze meerwaarde verschilt van klant tot klant, maar belangrijk is wel dat beide partijen het avontuur van de samenwerking met open vizier aangaan en werken vanuit een startpositie in basisvertrouwen. De accountant blijft er uiteraard aandacht voor houden dat de onafhankelijkheid en objectiviteit niet worden gecompromitteerd.
Bekleden van de leerstoel
Ik ben persoonlijk erg blij dat ik de leerstoel van het Kreston-netwerk mag bekleden. Ik heb altijd al een voorliefde voor het combineren van theorie en praktijk gehad; met een nieuwsgierige geest willen weten hoe iets in elkaar steekt en dan vooral kijken naar wat je daar dan in de praktijk mee kunt. In een van mijn eerste wetenschappelijke onderzoeken vogelde ik bijvoorbeeld uit hoe accountants tot risico-inschattingen komen, waarin die inschattingen van elkaar verschillen en waarin juist overeenkomsten gevonden worden. In latere jaren ontwikkelde ik meer en meer belangstelling voor de omgang tussen mkb-accountants en hun klanten, en omgekeerd. Dat onderwerp is ook één van de grote pijlers van de leerstoel geworden. Een prachtige kans dus.
Voor meer informatie rond de leerstoel MKB Accountancy: www.kreston.nl.
Kreston Netherlands ‘Leerstoel mkb-accountancy geeft meer beeld en geluid in de opleidingswereld’
prof. dr. Niels van Nieuw Amerongen RA vertelt over de achtergrond en de manier waarop het samenwerkingsverband rond de leerstoel concrete vorm en inhoud kreeg.